Categorie: Gezondheid

Er vliegen muggen rond met een serienummer

Onwaar

Op sociale media circuleert een video van een genetisch gemodificeerd mug, die het ‘rugnummer’ 36 draagt. Dit zou onderdeel zijn van een experiment gefinancierd door de Bill & Melinda Gates Foundation.

Het insect in de video heeft twee paar vleugels, terwijl muggen slechts één paar functionele vleugels hebben. Wetenschappers hebben dan ook bevestigd dat het niet om een mug gaat. maar om een wants. Deze insecten hebben donkere markeringen op hun rug, die best voor een cijfer kunnen doorgaan.
Genetisch gemodificeerde muggen bestaan overigens wél. Ze zijn soms herkenbaar doordat ze fluoresceren in het donker. Het doel van experimenten met deze muggen is om de populatie van bepaalde soorten, die ziektes zoals zika dragen, te verminderen.

DPA

Vrouwen hebben het sneller koud dan mannen

Waar

Volgens een recent artikel in De Telegraaf hebben vrouwen het door een verschil in hormoonhuishouding, sneller koud dan mannen. Dat klopt, al spelen er meer factoren mee.

Het vrouwelijke hormoon oestrogeen verhoogt de viscositeit van het bloed. Het wordt stroperiger, waardoor de doorbloeding naar de uiteinden van het lichaam moeilijker verloopt. Daardoor krijgen vrouwen sneller koude handen en voeten.
De verhouding tussen lichaamsoppervlakte, waar je warmte kwijtraakt, en het volume lichaamscellen die warmte kunnen produceren, is bij mannen iets gunstiger. Bovendien hebben mannen gemiddeld iets meer vetvrije massa, zoals spieren en organen, die ook meer warmte produceert in rust. Tenslotte kleden vrouwen zich gemiddeld iets minder warm aan, bijvoorbeeld als ze naar kantoor gaan. Je moet dus altijd naar het totaalplaatje kijken: de persoon, de kledij, het activiteitenniveau en de fysieke omgeving.

 

Knack

Chocolademelk net zo effectief als (duurdere) hersteldrankjes

Waar

Chocolademelk heeft een aantal eigenschappen die het een goede hersteldrank voor na het sporten maken: het is vloeibaar (en wordt dus snel opgenomen) en bevat belangrijke eiwitten, BCAA’s (aminozuren die nodig zijn voor spierherstel) en elektrolyten, zoals natrium en kalium.

In speciale hersteldrankjes of recovery shakes zijn de concentraties veelal hoger, waardoor kleinere volumes volstaan. Mensen die aan (ultra)uithoudingssporten doen, kunnen daarmee sneller herstellen, maar voor mensen die recreatief sporten, is een glas chocolademelk een gelijkwaardig alternatief.
Er is wel een ‘maar’: volle chocolademelk bevat naast suikers, eiwitten en elektrolyten ook de nodige vetten, die niet direct van belang zijn voor het herstel, Drink een sportieve inspanning daarom bij voorkeur magere of halfvolle chocolademelk, dat ook nog eens een bron van calcium en vitaminen is, zoals B12 en D, en véél goedkoper.

Knack

Wordt je sneller wagenziek in een e-auto?

Waar

Volgens een artikel in Plus Magazine hebben passagiers in elektrische auto’s vaker last van wagenziekte en duizeligheid. Bij zelfrijdende auto’s wordt soms zelfs de bestuurder misselijk. Deze stelling klopt.

Elektrische auto’s reageren sneller op het gas- en rempedaal, waardoor je evenwicht sneller moet inspelen op veranderingen. Ze zijn ook stiller, waardoor referentiepunten, zoals het motorgeluid, verdwijnen. De vele schermen kunnen een conflict in de hersenen veroorzaken tussen de visuele informatie en de bewegingen die het lichaam voelt. De oplossing? Rustiger rijden en in de verte kijken in plaats van naar een scherm. Fabrikanten van zelfrijdende auto’s proberen misselijkmakende bewegingen, zoals abrupt versnellen of remmen, zo veel mogelijk te vermijden.

Knack

Constant je buik inhouden kan ongezond zijn

Waar

Volgens De Telegraaf van augustus jl. kan het inhouden van je buik voor een inefficiënte ademhaling, verzwakte bekkenbodem en slechte houding zorgen, met mogelijk rug-, schouder- en nekpijn als gevolg. Deskundigen beamen dat het continu aanspannen van je buikspieren kan leiden tot overbelasting van de bekkenbodemspieren, wat weer kan leiden tot urineverlies, pijnklachten bij seks of vroegtijdige ejaculatie. Ook kan de ademhaling verstoord raken met als gevolg pijn in schouders en nek.

In de praktijk houden de meeste mensen maar af en toe hun buik in, bijvoorbeeld als er een foto wordt genomen. Dat kan geen kwaad. Ontdek je bij jezelf een verstard patroon? Dat kun je doorbreken, door onder andere de buik- en bekkenbodemspieren beter te leren ontspannen.

Knack

250.000 Nederlanders gebruiken langdurig antidepressiva

Niet te checken

Verschillende kranten, zoals AD en NRC, en websites van onder andere het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie noemen, zonder bronvermelding, dit cijfer. Volgens onderzoekers van Amsterdam UMC en Radboudumc krijgen circa 1,1 miljoen mensen jaarlijks minstens één recept voor antidepressiva, waarvan zo’n 800.000 die ook daadwerkelijk gebruiken.

Het exacte aantal langdurige gebruikers is echter lastig te vast te stellen, omdat er verschillende definities zijn van ‘gebruik’ en ‘langdurig gebruik’. Afhankelijk van de aannames, ligt het aantal volgens deskundigen ergens tussen de 235.000 en 330.000.

Nieuwscheckers

Water vol chemicaliën toch uitstekend om in te zwemmen?

Niet te checken

Veel open zwemwater in Nederland is sterk verontreinigd met chemicaliën. Uit data van waterschappen en Rijkswaterstaat blijkt dat de normen voor giftige stoffen, zoals PFAS, PAK en kwik, vaak worden overschreden. Toch is de zwemwaterkwaliteit volgens provincies en Rijkswaterstaat op de meeste plaatsen ‘uitstekend’. Deze instanties kijken alleen naar blauwalg en de poep-bacteriën enterococcen en e-coli. Is daar weinig van, dan is de zwemwaterkwaliteit officieel in orde.

De normen uit de Kaderrichtlijn Water zijn echter strenger dan voor zwemwater nodig is. Daarom kan er vaak nog steeds veilig worden gezwommen in water, dat niet voldoet aan de normen. Tenzij er sprake is van een calamiteit.

Pointer

Vapen is ongezond, maar biedt ook voordelen

Waar

Vapes, ook wel e-sigaretten genoemd, winnen snel aan populariteit. Volgens het Trimbos Instituut rookte in 2021 bijna 1,5% van de volwassenen regelmatig een elektronische sigaret. In Engeland is dit percentage opgelopen tot 8,3%.

Bij vapen wordt een vloeistof, of e-liquid, verhit zodat er damp ontstaat die de gebruiker kan inhaleren. Deze damp bevat – net als tabaksrook – schadelijke stoffen, zoals nicotine, propyleenglycol, glycerol en aldehyden. Inademen kan de luchtwegen irriteren of beschadigen en verhoogt de kans op kanker. Vapen is iets minder schadelijk dan roken en daarmee een goed alternatief voor mensen die willen stoppen, maar voor mensen die nooit hebben gerookt, vormt vapen een gezondheidsrisico.

Channel 4

Een zonnebril beschermt de huid tegen de zon

Onwaar

Een Facebookpost, overgenomen van een artikel op Eat.Pure.Love uit 2016, beweert dat wie een zonnebril draagt makkelijker zou verbranden. Het zonlicht zou er via onze ogen voor zorgen dat we meer pigment aanmaken.

Door blootstelling aan de zon produceren cellen in onze huid melanine, die onze huid beschermt tegen de kankerverwekkende effecten van de UV-straling. Onze ogen hebben daar echter niets mee te maken.

Maar hou die zonnebril vooral op! UV-straling is namelijk ook schadelijk voor je ogen. Studies hebben aangetoond dat die cataract, een vertroebeling van de ooglens, en bepaalde vormen van kanker aan de ogen kan veroorzaken en dat een zonnebril dragen dat kan voorkomen.

Fact.Check Vlaanderen

Zittend plassen is gezonder dan staand

Onwaar

Volgens een artikel in de Telegraaf is het voor mannen veel gezonder om zittend te plassen dan om te staan. Zo zouden je bekken en ruggengraat meer ontspannen zijn wanneer je zit. Dit blijkt niet te kloppen en in de praktijk is staand plassen vooral lekker makkelijk.

Er is weinig wetenschappelijk onderzoek naar de ideale plashouding voor mannen. In een review uit 2014 wordt geconcludeerd dat bij gezonde mannen staand of zittend plassen geen impact heeft op de ‘urodynamische parameters’: de maximale urinestraal, de tijd  nodig om de blaas te legen en het restvolume urine in de blaas. Voor mannen met LUTS, de verzamelnaam voor klachten aan de onderste urinewegen, blijkt zittend plassen wel goed.

Knack