Adelaars zijn gedood door wieken van windmolens

Onwaar

Ronald van Tiggelen, gemeenteraadslid voor de PVV in Zandvoort deelde op 9 februari een foto van dode adelaars die volgens hem zijn omgekomen door de wieken van windturbines. In zijn bericht stelt hij de vraag: ‘wat zou de NS hier mee doen als ze bedekt waren met ruwe olie?’ Maar wat blijkt: de vogels zijn door loodvergiftiging om het leven gekomen. Windturbines zijn dus niet de doodsoorzaak van de vogels.

Ook Van Tiggelen erkent dit op social media in een reactie op een andere gebruiker die hem op de feitelijke onjuistheden wijst. ‘Foto klopt idd niet, verhaal wél.’, schrijft het raadslid. Het bericht is echter al vele malen op Facebook door andere gebruikers verspreid, zonder rectificatie.

Christina Meister, woordvoerder van de US Fish & Wildlife Service , schetste context bij de foto voor de factcheckers van DPA. De foto is volgens haar in 2012 genomen en en veroorzaakt doordat Amerikaanse jagers met loden kogels schieten. De roofvogels zijn overleden omdat ze teveel dierenbhebben gegeten die lood bevatten.

Knack

Zelfrijdende auto’s lossen fileprobleem op

Onwaar

‘Zelfrijdende auto’s zijn een kwestie van tijd. Daardoor kunnen auto’s dichter op elkaar rijden. Dat zorgt voor minder files en is goed voor het milieu en vooral voor de verkeersveiligheid’, schrijft de VVD op hun website. Zo zien zij de zelfrijdende auto dan ook als een goede oplossing voor het fileprobleem. Het ligt echter allemaal wat genuanceerder, volgens onderzoek van Pointer, AD en Nieuwscheckers.

De techniek is namelijk nog niet zo efficiënt als de menselijke bestuurders. Mensen kunnen vooruit kijken en daardoor eerder anticiperen. Zo ver is de techniek nog niet. Ook zal lang niet iedereen een zelfrijdende auto kunnen betalen. Uit een onderzoek van het Britse Department for Transport blijkt dat tussen 2025 en 2060 het aantal files bijna verdubbeld zal zijn. In dit onderzoek werd het potentiële bestaan van een wagenpark met verschillende wagentypes aangenomen. Daarom is volgens Pointer de claim van de VVD niet gefundeerd.

 

Pointer

Nederland wilt 3000 boeren onteigenen

Onwaar

De Nederlandse opiniemaker Eva Vlaardingerbroek claimt in een video op haar Twitter-tijdlijn dat de Nederlandse regering 3000 piekbelasters wilt onteigenen voor 2030. Dit is niet waar. De Nederlandse regering wil dat de 3000 piekbelasters voor 2030 minder stikstof uitstoten. Er is geen sprake van onteigening en niet alle 3000 bedrijven zijn landbouwbedrijven.

Vlaardingerbroek roept op om de Nederlandse boeren te steunen tijdens deze ‘diefstal in de naam van klimaatverandering’ door de video te delen. Dit gebeurt dan ook massaal. De video werd maar liefst 20.000 keer gedeeld en bereikt hierdoor een enorm publiek. Zelfs Elon Musk ziet het bericht en reageert verontwaardigd op de boodschap van Vlaardingerbroek.

Knack

Friese boer meldde zich vrijwillig voor uitkoopregeling

Waar

Op social media gaat een bericht rond over een Friese boer die zijn familiebedrijf na 90 jaar moest opdoeken van de gemeente. Eva Vlaardingerbroek pikte dit nieuws op en verspreidde het op internationaal niveau. Haar tweet is op dit moment 6,2 miljoen keer bekeken. De verspreider van de tweet, Peter Slagter, blijkt echter geen boer te zijn en in Middelburg te wonen.

Slagter geeft op Twitter toe dat hij het bericht gekopieerd heeft uit een Telegram-gesprek, Maar ook het originele bericht op Facebook van de Friese boer Hans van Wijk blijkt niet te kloppen. Van Wijk claimt dat hij noodgedwongen de handdoek in de ring heeft gegooid. De man heeft zich echter vrijwillig bij de gemeente gemeld om een uitkoopregeling te treffen. Van dwang is dus absoluut geen sprake.

 

DPA

Aldi ‘Smart Store’ werkt met slimme winkelkarren

Onwaar

Volgens een Nederlandse Facebook-gebruiker is een foto van winkelkarren met een computerscherm het bewijs dat de Aldi gebruik maakt van slimme winkelkarren in de eerste ‘Smart Store’ van Nederland. De foto is echter niet in een filiaal van de Aldi genomen. Sterker nog, het heeft helemaal niks met de Aldi te maken.

De foto werd in 2021 genomen en is onderdeel van een proefproject van Kroger, een Amerikaanse supermarktketen. De karretjes werden in het filiaal in Cincinnati gebruikt. Een woordvoerder van Aldi Nederland ontkent dat er gebruik wordt gemaakt van slimme winkelkarren: ‘De foto is niet gemaakt in een winkel van Aldi. Aldi heeft geen winkels met die specifieke technologie. In Nederland loopt wel een test met kassaloos winkelen in Utrecht.’

Knack

Gestrande potvissen werden gedood door windturbines

Onwaar
Op Twitter wordt een foto gedeeld van twee gestrande potvissen. De dieren zouden zijn overleden door het toedoen van windturbines in de zee. Dit klopt niet.

De foto werd in 2016 genomen in de Engelse badplaats Skegness. De potvissen waren de weg kwijtgeraakt en zijn vervolgens aangespoeld en overleden op het strand.

‘23 walvissen dood met enkel 2 windturbines geplaatst. Plannen voor duizenden windturbines kunnen walvissen voor altijd uitroeien’, althans als we de originele tweets mogen geloven. Volgens de NOAA, een Amerikaanse instantie die zich bezighoudt met oceanografie en meteorologie, is er geen enkel bewijs dat windturbines een aandeel in het overlijden van walvissen heeft.
Knack

Kat herkent ‘hoog kattenstemmetje’

Waar

Volgens video’s van petfluencers op Instagram hebben katten liever dat de eigenaar in babytaal tegen ze spreekt. Die stelling is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en blijkt inderdaad waar te zijn. Het onderzoek moet volgens experts wel met een korrel zout genomen worden.

Het Franse onderzoek, dat op 15 oktober 2022 verscheen, bevestigt dat katten sterker reageren op de stem van hun eigenaar en verschil kunnen herkennen in taal die voor de kat bestemd is, en wanneer de eigenaar met iemand anders in gesprek is.

Tiny de Keuster, dierenarts en gedragsspecialist aan Universiteit Gent, zegt dat de studie methodologisch betrouwbaar is, maar er zijn wel een aantal zaken waar ze haar kanttekeningen bij plaatst. De kleine omvang van de steekproef is volgens haar een minpunt, en het zijn enkel katten die bij studenten diergeneeskunde binnenshuis wonen.

Bioloog Els Peeters betwijfelt of katten daadwerkelijk voorkeur hebben aan het ‘babytaaltje’. Het is volgens haar mogelijk dat de kat dit eerder herkent omdat het zo is aangeleerd: ‘We praten inderdaad anders tegen een kat dan tegen een mens. De vraag is: heeft de kat dat ‘liever’, of is ze gewoon zo getraind dat ze weet dat die toon voor haar bedoeld is? Het is niet omdat een kat dat zo geleerd heeft, dat het ook haar voorkeur wegdraagt.’ Ook de Franse onderzoekers schrijven dat ze gewoontevorming niet kunnen uitsluiten als oorzaak.

Knack

Windmolens zijn niet milieuvriendelijk

Onwaar

‘Windmolens zijn helemaal niet milieuvriendelijk.’ Een foto van een windturbinepark met opmerkelijke wolken zou het bewijs zijn dat de molens ‘kunstmatige droogheid’, ‘verharde regenval’ en zelfs ‘catastrofale vloedgolven’ veroorzaken. De desbetreffende foto laat echter een doodnormaal weerfenomeen zien.

Op de beelden is het fenomeen ‘mixing fog’ te zien. Meteorologen bogen zich over de foto en verklaarden de oorzaak hiervan. Het ontstond doordat koude lucht, net onder het vriespunt, die ochtend in contact kwam met een warmere luchtstroom uit de zee. Er was op de specifieke dag maar weinig wind, waardoor de windmolens minimaal draaiden. Dit zorgde ervoor dat de warme en koude lucht, die ook een hoge luchtvochtigheid hadden, achter de windmolens gemixt werden. Dit is de reden dat de mist achter de molens ontstond.

DPA

Dubbelganger van Zelensky ‘per ongeluk’ gespot

Onwaar

Joe Biden, de Amerikaanse president, bracht 20 februari een verassingsbezoek aan Kiev. De Oekraïense president, Zelensky ontving hem en er werden foto’s gemaakt waar telkens een mysterieus figuur op de achtergrond staat. Er gaan geruchten rond op het internet dat dit de zogenaamde dubbelganger van Zelensky is die ‘per ongeluk’ werd gespot.

De waarheid is echter minder spannend: De man die op de foto’s is te zien, is Maksim Donets. Hij is al jaren de bodyguard van Zelensky en is dus vaak in zijn schaduw te vinden. Donets ziet er op de foto’s inderdaad vergelijkbaar uit. Ze hebben beide donker haar en een vergelijkbare baard. Maar het bestaan van Donets is nooit een goed bewaard geheim geweest.

Zo wijdde De Finse avondkrant Ilta-Sanomat een artikel aan de bodyguard, met foto’s die tussen 2019 en 2022 werden genomen. Op deze foto’s is het verschil in uiterlijk tussen Donets en Zelensky duidelijk zichtbaar.

DPA

Levensstijl kan 40% van dementiegevallen voorkomen

Onwaar

Het klopt dat een gezonde levensstijl bijdraagt aan het vertragen van dementie. In de Belgische krant De Morgen wordt echter geclaimd dat dit tot 40% van de gevallen ‘zelfs zou kunnen voorkomen’. Dit cijfer is volgens experts overdreven en niet representatief voor de werkelijkheid.

De auteur van het artikel citeert een onderzoek dat in 2020 in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet verschijnt. Daarin worden twaalf risicofactoren voor dementie genoemd: lage scholing, hoge bloeddruk, gehoorverlies, roken, obesitas, depressie, fysieke inactiviteit, diabetes, weinig sociale contacten, overmatig alcoholverbruik, hersenletsels en luchtvervuiling.

‘Er is nog nuance nodig’, zegt professor neurologie Jan Versijpt (UZ Brussel). ‘De ziekte van Alzheimer, een van de belangrijkste vormen van dementie, wordt deels veroorzaakt door erfelijke factoren. Dat proces kun je niet voorkomen door bijvoorbeeld beter te horen, of langer naar school te gaan. Zulke levensstijlfactoren kunnen er enkel voor zorgen dat mensen later in het stadium van dementie komen. Dat er zo vaak wordt gehamerd op levensstijl gebeurt helaas een beetje uit “armoede”: mocht er een goede behandeling zijn tegen dementie, zouden we er wellicht niet zoveel over praten.’

Knack