Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas worden sociale media, vaak opzettelijk, overspoeld door nepberichten, nepfoto’s en nepvideo’s, die voor verwarring, onenigheid en risico’s zorgen in een toch al chaotische situatie.

Verschillende sites checken dit:
– De New York Times ontmaskerde bijvoorbeeld ‘hergebruikte’ oude video’s uit Zuid Korea en Syrië.
– Axios signaleerde veel diplomatieke reacties op de oorlog, die de politieke verdeeldheid versterken. Dit zijn vaak eerdere commentaren van wereldleiders die uit hun context zijn gehaald of voorzien van misleidende ondertitels.
– Hetzelfde Axios toonde ook aan dat zelfs clips uit computerspelletjes, zoals Arma 3, worden gebruikt om desinformatie over de oorlog te verspreiden.
– Skynews liet zogenaamd scènes uit het conflict zien, die vele miljoenen malen op sites als X en TikTok werden gedeeld, maar die onder andere uit oud materiaal of vuurwerkshows elders in de wereld bleken te bestaan.

De vrouw van de Oekraïense president Zelensky begeleide haar man eind september naar de VS en Canada. Ze zou  in New York voor meer dan een miljoen dollar inkopen hebben gedaan bij het luxe juwelenmerk Cartier. Het onbewezen verhaal over Zelenska vond gretig aftrek bij Russische media en riep veel verontwaardiging op.

Het verhaal klopt niet, omdat de presidentsvrouw op de vernoemde factuurdatum helemaal niet in New York was, maar bij een speech van haar echtgenoot in het Canadese parlement. Dit verhaal past in een trend waarbij pro-Russische bronnen proberen de Oekraïense presidentsvrouw in diskrediet te brengen. Meer van zulke verhalen werden al eerder ontkracht.

Verschillende Vlaamse en Brusselse politici deelden op een video van een ‘pro-Palestijnse betoging’ en voorzagen die van commentaar. Ze beweerden dat de beelden gemaakt waren in de Brusselse wijk De Marollen op de avond van de aanslag op 16 oktober jl.. Sommigen vroegen zich af of de betogers de aanslag aan het ‘vieren’ waren, maar dat klopt niet.

De video, waarin onder andere een kind met een revolver zwaait, dateert van twee dagen voor die aanslag en maakt deel uit van een videoclip van de Brusselse rapper 7.62. De beelden blijken geënsceneerd te zijn en tonen dus geen ‘echte’ pro-Palestijnse betoging. De makers van de clip gaven ook aan dat de wapens die in de video te zien zijn nep zijn, al kan die bewering niet gestaafd worden.

Online wordt het bericht gedeeld dat de Britse tv-kok Jamie Oliver een rechtszaak zou hebben aangespannen tegen fastfoodketen McDonald’s. Oliver zou McDonald’s willen dwingen om te stoppen met het behandelen van hun vlees met ammoniumhydroxide, dat bacteriën doodt. Deze stof is in de VS toegelaten, maar in de EU verboden.

Het blijkt te gaan om oude berichten, die recent opnieuw werden gedeeld. Al in 2013 kwam McDonald’s met het statement dat ze sinds 2011 geen ammoniumhydroxide meer gebruiken en Oliver heeft nooit een rechtszaak aangespannen tegen McDonald’s. Een van de Amerikaanse vleesleveranciers van McDonald’s, Beef Products Inc., heeft na de ophef over ammoniumhydroxide vestigingen moeten sluiten en werknemers moeten ontslaan. Het bedrijf heeft daarop de TV-zender ABC aangeklaagd. De rechtszaak werd in 2017 afgesloten met een schikking.

Dat de maanlanding nooit heeft plaatsgevonden, is een klassieke complottheorie. Op 24 september jl. verscheen er in dat kader in verschillende Nederlandstalige Telegramgroepen een compilatievideo afkomstig uit het archief van Stanley Kubrick, dat na zijn dood werd vrijgegeven, die de enscenering van de maanlanding zou voorstellen. In een begeleidende brief schreef Kubrick: “In samenwerking met de Amerikaanse regering en NASA hebben we de maanlanding nagebootst. Alle maanlandingen waren nep en ik heb ze allemaal gefilmd.”

Een eenvoudige zoektocht met behulp van enkele screenshots verwijst naar de film First Man uit 2018, geregisseerd door Damien Chazelle. Beelden uit het tweede deel van de bewuste video tonen vallende astronauten tijdens een maanwandeling van de Apollo 16 in 1972. De video is dus misleidend en wordt daarom beoordeeld als onwaar.

Het aantal aanvragen van de generatie Z, grofweg geboren tussen 1995 en 2012, bij de GGZ is de laatste jaren spectaculair toegenomen. Sociaal psycholoog dr. Jos Ahlers doet hier al jaren onderzoek naar. Hij wijst naar internet, maar vooral naar de rol van de ouders. Dit kan waar zijn, maar het is lastig te bewijzen.

Voor Gen Z-ers zijn de digitale en echte wereld volledig met elkaar versmolten. Ze krijgen continu en van over de hele wereld ongefilterde informatie binnen over onder andere de klimaat-, woon-, stikstof- en asielcrisis. En ze kunnen niet zomaar van sociale media af, want hun sociale leven, entertainment en zelfs school gaan via een app.
Gen Z is opgevoed door curlingouders, die hun kinderen extreem beschermen. Deze leren daardoor niet om te falen en hoe daarmee om te gaan. Als je kind een diagnose heeft, kan je op school in ieder geval uitleggen waarom hij of zij  minder goed meekomt.

Tijdens de Algemene Publieke Beschouwingen beweerde Thierry Baudet, de fractieleider van Forum voor Democratie, dat er in de dertien jaar dat de VVD in de regering zat drie miljoen migranten naar Nederland zijn gekomen. Dat aantal klopt.

Als we kijken naar alle immigranten die hier kwamen om te werken, een studie te volgen, asiel aan te vragen of zich bij hun familie te voegen, komt het totaal inderdaad op bijna drie miljoen. De meeste migranten vertrekken echter ook weer, bijvoorbeeld omdat hun studie is afgerond of hun asielverzoek afgewezen. Van de migranten uit EU- of EFTA-landen was bijna driekwart na tien jaar weer vertrokken en van migranten uit andere landen bijna zestig procent. Ook zijn er Nederlanders die emigreren. Het migratiesaldo kwam daarmee in deze periode op bijna een miljoen mensen.

Tijdens een Gymstart-evenement in het Dublin in maart 2022, kreeg een rij kinderen medailles uitgereikt, maar het enige zwarte meisje werd overgeslagen. Toen viervoudig olympisch goud winnares Simone Biles deze video postte, ging die viraal. De betreffende functionaris erkende de fout. maar benadrukte dat het per ongeluk gebeurde en dat het meisje alsnog haar medaille kreeg voor zij het veld verliet.

Onafhankelijke mediation door Sports Disputes Solutions leidde afgelopen augustus tot een ‘oplossing waar beide partijen, de ouders en Gymnastics Ireland, zich in konden vinden.” De moeder van het meisje vond echter de schriftelijke verontschuldiging te laat en niet oprecht en wil de zaak voorleggen aan de Gymnastics Ethics Foundation in Zwitserland. Gymnastics Ireland heeft op 25 september jl. op haar website haar excuses aangeboden en ook aangegeven dat er maatregelen worden genomen om dit soort situaties in de toekomst te voorkomen.

Hongarije begon met hekken plaatsen op de grens met Servië op het moment dat door de oorlog in Syrië het aantal vluchtelingen dat via de Balkanroute naar de EU kwam enorm toenam. Aansluitend plaatste Macedonië hekken om vluchtelingen die vanaf Turkije de Middellandse Zee overstaken naar Griekenland tegen te houden. Hoewel steeds meer vluchtelingen nu kiezen voor de Italiaanse route, had Mona Keijzer wel gelijk dat de Hongaarse hekken zorgden voor een kentering in de grote toestroom van asielzoekers via de Balkanlanden. Cijfers bevestigen dit.

In het programma ‘De Hofbar’ beweerde Mark Rutte begin deze maand dat Nederland na Zweden de hoogste bijstandsuitkering ter wereld kent. Klopt dat wel? In de podcast Feit of Fictie van Radio 1 worden diverse deskundigen, van hoogleraar tot directeur van het Nibud, hierover aan de tand gevoeld.

Zij zijn het met elkaar eens dat deze vergelijking mank gaat. Het is namelijk lastig om uitkeringen van landen te vergelijken, want in elk land zijn er bijvoorbeeld andere kortingen en toeslagen, zoals de huur-, zorg en kinderopvangtoeslag. Wij doen het zeker niet slecht, maar de absolute euro’s die iemand in de bijstand ontvangt, zegt lang niet alles over wat hij of zij daadwerkelijk elke maand te besteden heeft.