Het klopt dat een gezonde levensstijl bijdraagt aan het vertragen van dementie. In de Belgische krant De Morgen wordt echter geclaimd dat dit tot 40% van de gevallen ‘zelfs zou kunnen voorkomen’. Dit cijfer is volgens experts overdreven en niet representatief voor de werkelijkheid.

De auteur van het artikel citeert een onderzoek dat in 2020 in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet verschijnt. Daarin worden twaalf risicofactoren voor dementie genoemd: lage scholing, hoge bloeddruk, gehoorverlies, roken, obesitas, depressie, fysieke inactiviteit, diabetes, weinig sociale contacten, overmatig alcoholverbruik, hersenletsels en luchtvervuiling.

‘Er is nog nuance nodig’, zegt professor neurologie Jan Versijpt (UZ Brussel). ‘De ziekte van Alzheimer, een van de belangrijkste vormen van dementie, wordt deels veroorzaakt door erfelijke factoren. Dat proces kun je niet voorkomen door bijvoorbeeld beter te horen, of langer naar school te gaan. Zulke levensstijlfactoren kunnen er enkel voor zorgen dat mensen later in het stadium van dementie komen. Dat er zo vaak wordt gehamerd op levensstijl gebeurt helaas een beetje uit “armoede”: mocht er een goede behandeling zijn tegen dementie, zouden we er wellicht niet zoveel over praten.’

‘1 op de 10 vrouwen neemt ontslag door de menopauze’, schrijft loopbaancoach Sandra Peeters in een blogpost. Dit blijkt te kloppen. Uit recent Brits onderzoek blijkt dat één op de tien Britse vrouwen haar werk niet meer kan uitvoeren door fysieke en mentale klachten als gevolg van de menopauze.

Het onderzoek dat Peeters als bron citeert, is uitgevoerd door de Fawcett Society, een Britse organisatie die zich hard maakt voor gendergelijkheid en vrouwenrechten. Opmerkelijk is dat Vlaams parlementslid Karin Brouwers op 8 februari een voorstel indiende om een menopauzebeleid op te stellen. Zo’n beleid is volgens haar nodig, onder meer omdat menopauzeklachten een invloed hebben op de arbeidsparticipatie van vrouwen.

Op 23 januari verscheen er een bericht op Facebook waar de auteur claimt dat voedingsproducenten ‘stiekem’ insecten toevoegen aan hun producten. Het klopt inderdaad dat bepaalde insecten, mits goedgekeurd door de Europese Unie, in voedsel verwerkt mag worden, maar dit moet ten alle tijden vermeld worden in de ingrediëntenlijst.

Momenteel circuleren er meerdere berichten met een soortgelijke boodschap op social media. Volgens de berichten zou dit er tevens voor zorgen dat mensen de giftige stof chitine binnen krijgen. Het gerucht dat chitine schadelijk is en kanker zou veroorzaken, werd een tijd geleden al ontkracht door de factcheckers van Knack.

Een advertentie voor ‘actieve houtskool’ claimt dat het product chloor, kwik, benzeen en bepaalde residuen van insecticiden en herbicide kan verwijderen uit kraanwater. Dit klopt volgens experts, maar deze stoffen zitten helemaal niet in ons leidingwater. De koolstofstokken worden verkocht op de website van de adverteerders, maar het gebruik hiervan is inderdaad nutteloos.

Professor toxicologie Jan Tytgat (KU Leuven): ‘Het klopt dat actieve kool een zuiverende werking heeft. We mogen en moeten echter wel aannemen dat gangbare pesticiden zoals herbiciden en insecticiden, metalen en het kankerverwekkende benzeen niet in kraantjeswater zitten, en dat we die actieve kool dus niet nodig hebben om dat water op een veilige manier te drinken.’

Water is gezond, maar saai, daarom bedacht een fabrikant flessen met een geurdop. Door aan een met water gevulde fles aangename geuren toe te voegen, krijg je de indruk dat het water een aangename smaak heeft. Dat geur en smaak met elkaar verbonden zijn, klopt. Tachtig procent van de smaak wordt beïnvloed door geur. Goedkoop is de fles niet want de geuraroma’s moeten geregeld worden vervangen.

Geen zin om zwanger te zijn? Volgens berichten op sociale media hoeft dat niet meer en is het sinds kort mogelijk een foetus in een kunstmatige baarmoeder te laten groeien. Onvruchtbaarheid is volgens de berichten geen probleem meer zijn en kinderen krijgen kan voortaan op elke leeftijd, Een video van een laboratorium met baby’s in ei-vormige couveuses dient als bewijs. De video is een ‘gedachtenexperiment’ van een science-fiction filmmaker en heeft niets met de werkelijkheid te maken.

In het dagelijks leven kan motivatie het verschil maken tussen falen en succes. Zwitserse onderzoekers beweren dat het eiwit glutathion daarin een grote rol speelt. Het voedingssupplement cysteïne, een bouwsteen van glutathion, zou daarom de kans op succes verhogen. Het onderzoek werd betaald door de fabrikant van cysteïne. Er namen slechts 22 proefpersonen aan deel en door problemen met de apparatuur kon bijna de helft van de onderzoeksgegevens niet gebruikt worden. Trek uw eigen conclusies.

‘We moeten nu vijf wortels eten om het aantal vitaminen binnen te krijgen dat vroeger in één wortel zat’, beweerde voedingsdeskundige Lily Joan Roberts in het Vlaamse lifestyle-magazine Goed Gevoel. Als bron verwijst ze naar een Britse studie uit 2003 waaruit zou blijken dat wortels sinds halverwege de vorige eeuw 75 procent minder magnesium, 48 procent minder calcium, 46 procent minder ijzer en 75 procent minder koper bevatten. Maar dat zijn allemaal mineralen, over vitaminen wordt niets vermeld.

Het nieuwe geneesmiddel lecanemab, dat de effecten van de ziekte van Alzheimer vertraagt, is volgens sommige berichten een grote doorbraak. Dat is op z’n zachtst gezegd nogal voorbarig. De effecten zijn zeer bescheiden en de bijwerkingen zijn fors: bij meer dan 10 procent van de proefpersomen werden microscopische hersenbloedingen vastgesteld.

Een foto van twee chirurgen die een man opereren voor een televisie waarop een WK-voetbalwedstrijd is te zien, wordt massaal gedeeld op sociale media. ‘De WK is belangrijker dan het redden van iemands leven’, is in het bijschrift te lezen. De foto is echt en werd gemaakt in een ziekenhuis in de Poolse stad Kielce. De man op de foto werd geopereerd in zijn onderrug maar bleef bij bewustzijn. Om voor wat afleiding tijdens de operatie te zorgen, werd de voetbalwedstrijd opgezet.