Wij hebben de een na hoogste bijstandsuitkering ter wereld

Niet te checken

In het programma ‘De Hofbar’ beweerde Mark Rutte begin deze maand dat Nederland na Zweden de hoogste bijstandsuitkering ter wereld kent. Klopt dat wel? In de podcast Feit of Fictie van Radio 1 worden diverse deskundigen, van hoogleraar tot directeur van het Nibud, hierover aan de tand gevoeld.

Zij zijn het met elkaar eens dat deze vergelijking mank gaat. Het is namelijk lastig om uitkeringen van landen te vergelijken, want in elk land zijn er bijvoorbeeld andere kortingen en toeslagen, zoals de huur-, zorg en kinderopvangtoeslag. Wij doen het zeker niet slecht, maar de absolute euro’s die iemand in de bijstand ontvangt, zegt lang niet alles over wat hij of zij daadwerkelijk elke maand te besteden heeft.

Radio1

40 tot 70% gaat vreemd in een relatie

Onwaar

‘Bedriegen’, ‘ontrouw’, ‘een scheve schaats rijden’. Hoe vaak komt dat eigenlijk voor? In onder andere de podcast ‘Over Spel’ van LINDA en op de sites van Quest, omroep Rijnmond en Nemo Kennislink duiken cijfers op van 40 tot wel meer dan 70%.

Deze hoge cijfers blijken uit verouderde studies te komen, die ook niet altijd goed geciteerd zijn. Uit recentere onderzoeken lijkt het aantal vreemdgangers een flink stuk lager te liggen, tussen de 10 en 25%. Maar ook deze cijfers zijn niet al te betrouwbaar. Dat ligt onder andere aan de vraagstelling: gaat het om vreemdgaan tijdens de huidige relatie of in alle relaties? Verder weten de onderzoekers nooit of mensen eerlijk antwoord geven op deze gevoelige vraag. Ook de definitie van vreemdgaan varieert: van seks buiten de relatie tot flirten via Whatsapp. Wel duidelijk is dat mannen vaker vreemdgaan dan vrouwen.

Nieuwscheckers

Het uitgebreide BRICS-blok produceert 80% van de olie

Onwaar

Onmiddellijk na de top van de BRICS-landen Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika in Johannesburg afgelopen augustus begonnen op sociale media berichten te circuleren, waarin ten onrechte werd beweerd dat BRICS na de geplande uitbreiding met zes nieuwe leden 80% van de wereldolieproductie zal controleren.

Tijdens de top stemden de vijf huidige leden van het blok inderdaad voor een uitbreiding met de landen Argentinië, Egypte, Ethiopië, Iran, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten, waarvan een aantal een substantiële hoeveelheid olie produceert. Zij zullen vanaf januari 2024 toetreden tot het blok van opkomende economieën. Alle beschikbare industriële gegevens spreken de genoemde 80% echter tegen. Zij laten zien dat het uitgebreide blok slechts iets meer dan 40% van de wereldwijde ruwe olieproductie zal produceren.

AFP

Heeft het klimaat het tipping point bereikt?

Niet te checken

Het regent klimaatrecords. De oceaantemperaturen zijn opgelopen tot ongekende hoogte, het was de warmste junimaand aller tijden en het Noordpoolijs is gezakt tot het laagste punt ooit. Passeren we het kantelpunt, het onomkeerbare moment dat de klimaatverandering – door elkaar versterkende processen – uit de hand begint te lopen?

De recente extremen hebben wetenschappers verrast. Volgens de VN speelt El Niño, een natuurlijk klimaatpatroon waarbij de temperatuur van het zeewater tijdelijk stijgt, hierbij een grote rol. Die komt bovenop de verwarmingseffecten van door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Volgens het Engelse Met Office zitten we (nog) niet op een kantelpunt, maar tonen deze trends wel aan dat het die kant op dreigt te gaan.

Channel 4

Poetin wil in Rusland 5G verbieden

Onwaar

Op sociale media wordt beweerd dat Poetin het 5G netwerk van Rusland zou willen vernietigen, maar er is geen enkel legitiem bewijs voor deze bewering. Integendeel: in een toespraak in juni sprak premier Misjoetin namens Poetin over de telecommunicatieplannen voor Rusland in de komende jaren, waarbij hij het heeft over een ‘versnelling van de plannen om de Russische LTE- en 5G-stations te moderniseren’.

Andrey Zarenin, viceminister voor digitale ontwikkeling en telecommunicatie, sprak op 6 augustus jl. tijdens een BRICS-bijeenkomst over het belang van voortdurende samenwerking op het gebied van ICT, waaronder 5G. De ontwikkeling van het Russische 5G-netwerk ondervindt mogelijk wel hinder door de oorlog in Oekraïne en de Westerse sancties.

DPA

Wordt je sneller wagenziek in een e-auto?

Waar

Volgens een artikel in Plus Magazine hebben passagiers in elektrische auto’s vaker last van wagenziekte en duizeligheid. Bij zelfrijdende auto’s wordt soms zelfs de bestuurder misselijk. Deze stelling klopt.

Elektrische auto’s reageren sneller op het gas- en rempedaal, waardoor je evenwicht sneller moet inspelen op veranderingen. Ze zijn ook stiller, waardoor referentiepunten, zoals het motorgeluid, verdwijnen. De vele schermen kunnen een conflict in de hersenen veroorzaken tussen de visuele informatie en de bewegingen die het lichaam voelt. De oplossing? Rustiger rijden en in de verte kijken in plaats van naar een scherm. Fabrikanten van zelfrijdende auto’s proberen misselijkmakende bewegingen, zoals abrupt versnellen of remmen, zo veel mogelijk te vermijden.

Knack

Foto’s van koppels in vervuilde rivier zijn nep

Waar

Op Facebook en X (voorheen Twitter) ging dit voorjaar de fotocollage ‘Zomer 2023 in India’ viraal. Het betreft foto’s van jonge stellen, die poseren in een rivier vol afval. De fotoreeks werd minstens 28.000 keer gedeeld en kreeg meer dan 2.600 commentaren.

De rivieren in India zijn inderdaad zwaar vervuild, maar deze fotoreeks bleek afkomstig van visueel kunstenaar Nik Art, die hem maakte met behulp van Artificiële Intelligentie.

Op 30 juli plaatste Nik Art een nieuwe fotocollage online, waarin de Parijse straten vol liggen met afval. De kunstenaar zegt dit soort beelden vooral te maken om “het bewustzijn te vergroten”.

Knack

Constant je buik inhouden kan ongezond zijn

Waar

Volgens De Telegraaf van augustus jl. kan het inhouden van je buik voor een inefficiënte ademhaling, verzwakte bekkenbodem en slechte houding zorgen, met mogelijk rug-, schouder- en nekpijn als gevolg. Deskundigen beamen dat het continu aanspannen van je buikspieren kan leiden tot overbelasting van de bekkenbodemspieren, wat weer kan leiden tot urineverlies, pijnklachten bij seks of vroegtijdige ejaculatie. Ook kan de ademhaling verstoord raken met als gevolg pijn in schouders en nek.

In de praktijk houden de meeste mensen maar af en toe hun buik in, bijvoorbeeld als er een foto wordt genomen. Dat kan geen kwaad. Ontdek je bij jezelf een verstard patroon? Dat kun je doorbreken, door onder andere de buik- en bekkenbodemspieren beter te leren ontspannen.

Knack

Er zijn onvoldoende werkplekken voor mensen met een beperking

Waar

Gemeenten moeten voor mensen met minimaal 35% arbeidsvermogen ‘beschutte werkplekken’ realiseren, maar lang niet iedere gemeente heeft dit op orde. Volgens het UWV wachten er zo’n 4.000 mensen met een indicatie op een passende werkplek.

Afhankelijk van hun grootte krijgen gemeenten van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid jaarlijks een taakstelling opgelegd, waarvoor ze € 8.600 subsidie per beschutte werkplek krijgen, ook al wordt deze niet gerealiseerd. Sommige gemeenten houden dus geld over. Redenen: het ministerie handhaaft hier niet op en de geldstromen richting gemeenten zijn ingewikkeld. Naast genoemde subsidie is er nog een loonkostensubsidie van €14.000 én € 6.600 als de werkplek is gerealiseerd.

Pointer

Oekraïense soldaten ‘oogsten’ organen van kinderen

Onwaar

Duizenden gebruikers van sociale media in verschillende landen deelden een videoclip van 9 juni jl., waarin een vrouw, die wordt geïdentificeerd als voormalig waarneemster van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), onthult dat Oekraïense soldaten organen van kinderen ‘oogsten’.

Volgens de OVSE heeft deze vrouw de organisatie echter nooit vertegenwoordigd en is er geen enkel bewijs voor orgaanhandel in Rusland en/of de Oekraïne.

De clip blijkt deel uit te maken van een film, die is gedeeld door een online Russisch kanaal met de naam ‘Rusland ben ik’ en die kenmerken vertoont van pro-Kremlin propaganda.

AFP